Gentblogt

Het echte zuiden en zijn vier seizoenen in een dag

zaterdag 25 februari 2012 11u21 | Arne Van Schoors | 8 reacties
Trefwoorden: gastblogger, reisdagboek.

Arne Van Schoors is een Gentenaar, die gedurende vijf maanden van Zuid- naar Noord-Amerika trekt, van Patagonië naar Alaska. En wij mogen meelezen. Lees ook de vorige bijdragen van dit reisdagboek.

Ze oogt Indiaans, al zijn mijn ogen net als mijn inschattingsvermogen niet steeds te vertrouwen. De eerste communicatiepogingen verlopen stroef, daarna wordt ze ook nog eens overvallen door een huilbui die er nogal inhakt. Ik probeer bewust niet te veel over mijn linkerschouder te kijken om haar niet nog meer op haar ongemak te doen voelen. Na het eerste uur van onze burenrelatie begint ze in zichzelf te praten. Uitgerangeerd als praatpartner nog voor ik aan het woord ben geweest. Het beloven twee leuke dagen te worden op de bus richting Ushuaia. Het begon nochtans goed: ik zit bovenaan de bus, helemaal vooraan wat betekent dat ik straks een breedbeeldzicht heb op Patagonië en een veertigtal uur later op Vuurland.

Vuurland ofte Tierra del Fuego heeft zijn naam te danken aan de vuren van de inheemse Yámana die de eerste voorbijvarende schepen opmerkten voor de kusten. Mijn buurvrouw is vandaar afkomstig, misschien heeft ze nog Yámanabloed, maar wat weet ik nu eigenlijk over inheemse volkeren, buiten dat ze met pijl en boog niet onoverwinnelijk bleken te zijn en bijgevolg enkel nog tussen ons speelgoed te vinden waren.
Mijn buurvrouw staat me uiteindelijk toe. Het was voor het eerst in acht jaar dat ze haar in Buenos Aires wonende zus had bezocht. Het afscheid valt haar hard.

Het breedbeeld op Patagonië lijkt een testbeeld te zijn, alsof ze hier een langgerekte copy-paste opdracht hebben uitgevoerd. De onbevattelijkheid van de uitgestrektheid van dit land maakt me stil en heel klein.
Geen boom, geen heuvel, laat staan lichte glooiingen. Je kan gerust een uur of zes slapen en wakker worden met hetzelfde beeld voor je. De occasionele guanaco of flamingo blijken de kijker gerust te willen stellen dat de bus nog in beweging is. Landschapspuzzels worden in dit gedeelte van de wereld als straf opgelegd. Ik weiger me echter te laten bedroeven en kijk al uit naar de zuidelijkste stad ter wereld, de stormachtige archipel omringd door de Straat van Magellaan en het Beaglekanaal. Hier strandden voorheen veel schepen of werden verwoest door stormen.

Na 53 uur bussen kan ik een hostel zoeken, een fles Beaglebier openen en morgen drie vrienden opwachten die dankzij een groter verstandelijk vermogen simpelweg met het vliegtuig komen.

Ik vind mezelf nogal grappig als ik mijn vrienden de volgende dag ga ophalen aan de luchthaven van Ushuaia met een papier waarop in het groot staat: ‘Belgian Expedition Team’. Ik ben ruimschoots op tijd en span het papier mooi op tussen beide handen. Vijftien minuten later ben ik omringd door talloze collega’s met grafisch beter uitgewerkte pancarten. Doch ik weiger mijn serieux te verliezen.
Ook wanneer ik door een oudere Fransman aangesproken word met de vraag waar de expeditie naartoe leidt. Het blijkt de grote – maar voorheen voor mij onbekende – Claude Lorius te zijn. Gerenommeerd glaciologist, klimatoloog, Antarcticareiziger en directeur-emiritus van het CNRS, de grootste Franse overheidsorganisatie voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek. Hij charterde bijna de helft van het vliegtuig en is hier nu voor opnames van een documentaire in Antarctica. Deze wil hij op zijn gezegende leeftijd van tachtig jaar nog zelf in goede banen leiden. Hij lijkt mijn mop wel te smaken en komt verscheidene malen terug in de hoop het gezicht van mijn vrienden te zien wanneer ze hun ontvangstcomité zien. Ondanks zijn vele titels en prijzen die hij vergaarde, blijkt deze man een toffe peer te zijn.

Ushuaia is de uitvalsbasis bij uitstek om naar Antarctica te reizen. Een cruise richting dat koude continent kost je al snel meer dan vierduizend euro. Hier maakte de Belg Adrien De Gerlache naam. Hij en zijn bemanning van de Belgica waren de eersten die (gedwongen) op het Zuidpoolgebied overwinterden en hij bracht het eerste bewijs dat er een groot Antarctisch continent was.

Voordien deed dit zuidelijk uitsteeksel van Argentinië vooral dienst als strafkamp. Ontsnappen was geen optie, aangezien het klimaat en de natuur de mensen opvrat. Het gure en wisselvallige weer (vier seizoenen in een dag), nergens beschutting te vinden en grond die amper iets te bieden heeft. Vaak boden ontsnapte gevangenen zich na een kleine week terug aan in de gevangenis. Jack London laat het zijn antagonist Wolf Larssen in Zeewolf graag vertellen: hoe miezerig en doelloos je leven ook is, elk hoopje ongeluk zal kiezen voor de voortgang van dat bestaan, alles behalve de dood. Zo verging het ook vaak de gevangenen op het Argentijnse Siberië.

Het nationale park van Tierra del Fuego is een verademing binnen de eentonigheid. Bergen die oprijzen te midden het Beagle-kanaal, overvliegende caracara’s die zich gedragen als gieren en aalscholvers die hier verduiveld hard op pinguïns lijken. Ongerepte natuur die van hieruit de machtsverhoudingen tussen natuur en mens weer scherp stelt.

Over pinguïns gesproken, iedereen is er hier gek van. Pinguïns spotten is hier een hype die ik maar niet begrijpen kan. Wanneer ik navraag bij andere toeristen waar die plotse belangstelling voor dit dier vandaan komt, krijg ik steevast het antwoord dat deze hier in het wild leeft. Nog niet overtuigd, beslis ik natuurlijk mee te gaan met de hype. Ook ik ga pinguïns spotten. Niets is minder leuk dan alleen met je cynisme achter te blijven op je kamer.

Na de grote steden Montevideo en Buenos Aires ben ik in het spoor geraakt van de echte backpackers, reizigers en avonturiers. Iedereen is hier North Face en Gore-Tex. Met grove baarden en een stevige tred snijden ze door de wind. Het ongemak past ze als gegoten, sadomasochisten op bergschoenen.
Sinds kort reis ik verder met mijn vrienden en dat voor twee weken. Mijn perspectief is dus veranderd van solitair reiziger naar groepsreiziger. Het eerste wat ik dus doe, is deze solitaire reiziger aanschouwen en ontleden en het verdict is hard: hij/zij probeert zich voor anderen zichtbaar te maken met sterke verhalen over verleden reizen, anekdotes overladen door superlatieven of lachsalvo’s die vooraf al aangeven dat het komend verhaal grappig zal zijn.
Zo is er de kerel die speciaal naar die ene berg was geweest om zich daar naakt te laten fotograferen, zijn uitsluitend vrouwelijk publiek lijkt maar weinig onder de indruk, hij herhaalt het verhaal nogmaals, denkend dat ze het de eerste maal niet goed begrepen hebben. Of de Belg die steeds over zichzelf spreekt in de eerste persoon meervoud, ik vermoed dat alleen reizen voor hem funest is. Ik vind ze niet leuk, waarschijnlijk houden ze me een spiegel voor.

Ik steek met mijn medereizigers de grens over richting Chili en we slaan onze tenten op in Punta Arenas. De Chileense evenknie van Ushuaia want tevens een vergaan detentieoord waarrond een stad is gebouwd. Ook hier is het weer guur en veranderlijk. Al lonkt het warmere Noorden: Torres del Paine, El Calafate en El Chaltén…

© 2012 GENTBLOGT VZW